Enabel is het Ontwikkelingsagentschap van de federale overheid. Het agentschap, met hoofdzetel in Brussel, beheert met 2000 medewerkers zo’n 170 ontwikkelingsprojecten in een twintigtal landen in Afrika en het Midden-Oosten. Om vlot te kunnen samenwerken over de grenzen heen, groeide de nood aan een gemeenschappelijk platform, ondersteund door experten en digitale oplossingen. Cronos Public Services hielp het agentschap met een voorstel op maat.
Om eenduidige, betekenisvolle uitwisseling van informatie tussen de verschillende zorgactoren mogelijk te maken, heeft de medische sector nood aan één gemeenschappelijke terminologie. België koos in 2013 voor SNOMED CT®, een internationale standaard die momenteel door meer dan 50 landen wordt gebruikt. De Belgische verantwoordelijke voor het definiëren en beschikbaar stellen van de eigen, nationale versie is het terminologiecentrum binnen de FOD VVVL[1]. Een belangrijke voorwaarde om het systeem te implementeren in Belgische softwareapplicaties, zoals het elektronisch patiëntendossier, is de vertaling van de labels naar het Frans en Nederlands, wat een aanzienlijke uitdaging vormt. Begeleiding en technische ondersteuning in dat proces zijn onontbeerlijk, niet alleen vanwege het gigantische volume maar ook wegens het feit dat de vertaling enkel kan gebeuren door artsen en andere gezondheidsexperten.
SNO…what?
SNOMED CT is een medische verzameling van 350.000 concepten met elk een eigen, unieke code en een Engelstalig label. Op basis van een unieke codering en de ondubbelzinnige betekenis van elk concept wordt er voorzien in een gemeenschappelijke taal voor gezondheidswerkers en onderzoekers, zowel nationaal als internationaal. Door de invoering van die eenduidige terminologie zal de kwaliteit van de informatiestroom en informatie-uitwisseling verhogen. Dat zal op zijn beurt bijdragen tot een verbeterde patiëntenveiligheid, kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid van de zorg.
Astrid De Win – Projectcoördinator Terminologie – licht toe aan de hand van een voorbeeld:
“Als je binnen Europa van ziekenhuis zou veranderen, wordt de diagnose automatisch vertaald in de taal van de ontvanger. Bijvoorbeeld: Ik breek mijn voet op vakantie in Spanje. Ik kom in Vlaanderen bij mijn arts en hij ziet meteen in het Nederlands wat ze in het Spaanse ziekenhuis hebben gediagnoseerd.”
De kracht van het systeem is dat concepten in SNOMED CT hiërarchisch gestructureerd zijn én ook onderling met elkaar in relatie staan. Nathalie De Sutter – projectmedewerker Terminologie/Vertaalconsultant Cronos Groep legt uit:
“Als de arts spreekt over “virale pneumonie”, weet zijn computer meteen dat het om een infectie gaat die in de longen plaatsvindt, er een ontsteking aan te pas komt en veroorzaakt werd door een virus. Deze extra informatie wordt ontleend aan de relaties van het concept tot andere concepten.“
Hulp van experten
Voor de vertaling naar het Frans en Nederlands past men crowdsourcingtechnieken toe. De experten zien in het cloudgebaseerd systeem niet alleen de te vertalen termen, maar hebben ook toegang tot de context van het concept binnen de hiërarchie, soortgelijke vertalingen en de origine ervan.
Nathalie licht verder toe:
“De klinische concepten worden vertaald door artsen en andere zorgexperten: vanuit hun medische achtergrond en ervaring zijn zij immers de enigen die weten welke termen effectief worden gebruikt in de klinische praktijk. Daarbij worden ze ondersteund door state-of-the-art vertaaltechnologie zoals vertaalgeheugens, machinevertaling en QA-tools – uiteraard in een aangepaste, gebruiksvriendelijke online werkomgeving. Zo bevat SNOMED CT echt de taal van de professionele zorgverleners.”
“Dankzij het netwerk van Cronos hebben we toegang tot linguïsten die wij kunnen inzetten om ervoor te zorgen dat alles ook taalkundig correct is. Gedetailleerde vertaalrichtlijnen zorgen daarbij voor een duidelijke structuur. Wij zijn dan ook heel tevreden over de nauwe samenwerking met Cronos Public Services. Door de aanwezigheid bij ons op de werkvloer, maakt Nathalie deel uit van ons team, wat het afstemmen makkelijk maakt.”
Future proof
David Op de Beeck – projectleider Terminologie – kijkt vooruit:
“Het is de bedoeling dat medische softwarepakketten SNOMED CT ondersteunen om zo de elektronische uitwisseling van (patiënten)gegevens mogelijk te maken. Binnen dit en drie jaar moeten er voldoende vertalingen beschikbaar zijn om dat efficiënt te laten verlopen. Daarna zal de focus van het terminologieproject meer en meer verschuiven naar dienstverlening en onderhoud van de bestaande terminologie in het Nederlands en Frans. De internationale editie van SNOMED CT is immers continu in verandering.“
Meer info: www.terminology-center.be
Wie een kijkje wil nemen hoe SNOMED CT er in de online browser uitziet, kan hier terecht: https://browser.ihtsdotools.org/index-ie.html.
Meer te weten komen over SNOMED CT? Bekijk de volgende video:
http://www.snomed.org/news-and-events/articles/demo-clinical-data-analytics-with-snomedct
[1] Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
