UGent ontpopt zich tot pionier in circulair denken

Duurzaamheid is een belangrijk thema binnen de UGent. De universiteit geeft graag het goede voorbeeld en wil andere organisaties inspireren om ook op zoek te gaan naar duurzame oplossingen. Aangezien er bij studenten en personeelsleden heel wat deelnoden bestaan, zocht de universiteit een oplossing om circulaire tweedehandsalternatieven te promoten. Met de hulp van Cronos Public Services ontwikkelden ze een digitaal deelplatform ter ondersteuning van hun duurzaamheidsbeleid.

Een universiteit is een microkosmos, met eigen regels, voorzieningen en een eigen community. Het idee dat een universiteit als referentie kan dienen voor andere regio’s of organisaties is dan ook niet vergezocht. Aan de UGent nemen ze die voorbeeldrol graag op zich, althans wat duurzaam en circulair denken betreft. “Als universiteit kun je hier een belangrijke rol in spelen”, vertelt David van der Ha, duurzaamheidscoördinator aan de UGent. “Door socio-ecologische alternatieven aan te bieden, trek je mee aan de kar.”

Socio-ecologische duurzaamheid

Bij Gentse studenten, vakgroepen en academisch personeel weerklinkt al langer de vraag naar meer (betaalbaar) academisch en ondersteunend materiaal. Dat dit materiaal in kwestie al voor een tweede of derde keer gebruikt wordt, is geen bezwaar. Duurzaamheid staat voorop, zowel op socio-ecologisch als op economisch vlak. Om aan deze vraag tegemoet te komen, heeft de UGent reeds enkele jaren een eigen kringloopwinkel. Deze fysieke winkel is een gesloten omgeving die enkel toegankelijk is voor leden van de UGent. Doel is om deze fysieke kringloopwinkel een digitaal verlengstuk te geven en uit te breiden met o.a. gebruikte studieboeken en studiemateriaal. Zo kunnen labojassen en dissectiekits een nieuw leven krijgen. Alle UGent’ers kunnen er gratis of voor een correcte prijs hun materiaal aanbieden.

Een achterliggend winstmodel is er niet voor de UGent. “Winst maken is niet onze intentie. Onze focus ligt puur op de circulariteit van het materiaal”, aldus Frédéric Iterbeke, projectleider ICT aan de UGent. “Bovendien help je er niet alleen iemand anders mee verder, maar recupereer je ook een deel van de initiële waarde voor jezelf”, vult David aan. Dat je er als student nog een centje mee uitspaart, is mooi meegenomen.

Om het voor leden gemakkelijker te maken om studiemateriaal te delen, ontstond bij de UGent het idee van een digitaal deelplatform. Zo’n platform heeft vele voordelen: je vindt er een overzicht van de meubels die in de winkel beschikbaar zijn en je kunt daarnaast gericht zoeken naar specifieke cursusboeken, rekenmachines en meer, die anderen niet langer nodig hebben. Bovendien zorgt het digitale platform ervoor dat materialen die moeilijk te verplaatsen zijn niet eerst een tussenstop in de fysieke winkel moeten maken, maar rechtstreeks van de aanbieder naar de ontvanger kunnen gaan.

Digitaal deelplatform voor leden

Om het digitale deelplatform te realiseren, ging de UGent in eerste instantie op zoek naar bestaande software. Ze ontdekten dat een gelijkaardig non-profit platform nog niet in de gewenste vorm bestond, en vonden zo een gat in de markt, want ook voor andere organisaties, bedrijven en communities zou dit een meerwaarde kunnen betekenen. Voor de ontwikkeling van het eigen deelplatform had de UGent een externe partner nodig met de juiste kennis en vaardigheden. Cronos Public Services ging de uitdaging graag met hen aan.

Het Cronos competence center Foursevens bleek een goede match voor de UGent. Hun expertise bestaat erin dat ze een grondige analyse maken van wat de échte uitdagingen zijn van een organisatie, overheidsinstantie of bedrijf. Vaak komen klanten immers bij hen terecht met een specifieke vraag waarvoor ze een oplossing willen, terwijl er eigenlijk een onderliggend probleem aan de basis ligt dat aangepakt moet worden. Met een zwak voor projecten omtrent duurzaamheid en ecologie, was het team meteen enthousiast om voor de UGent aan de slag te gaan.

Een veelbelovend product

Na een grondige analyse stelde Foursevens vast dat er gelijkaardige software op de markt is (in de vorm van een platform als Marktplaats of 2dehands), maar dat dit niet voldoet aan wat de universiteit nodig heeft. Ze vonden echter een Fins platform dat gemakkelijk aanpasbaar was. Foursevens bouwde een basisversie van de software verder uit en legde een eerste demoversie voor aan de UGent. “Het was meteen een veelbelovend product”, getuigt Frédéric. Nadien werd het deelplatform verder ontwikkeld op maat van de universiteit. In de toekomst zullen er meer functionaliteiten worden toegevoegd. Frédéric vertelt: “De UGent’ers zullen het platform doen groeien. Misschien komen ze wel met vragen of oplossingen waar we nu nog niet aan gedacht hebben. We willen hoe dan ook deze pioniersrol blijven opnemen om ons platform verder uit te breiden met nieuwe mogelijkheden, nieuw materiaal, nieuwe samenwerkingen …”.

De UGent en Cronos Public Services zijn al jarenlang vertrouwde partners, maar voor dit project werd voor het eerst beroep gedaan op de diensten van Foursevens. Een eerste samenwerking is altijd spannend, maar de neuzen stonden meteen in dezelfde richting. De gemeenschappelijke duurzaamheidsgedachte zorgde ervoor dat beide partijen elkaar begrepen en het eenvoudiger was om constructief te werken. Op vijf maanden tijd maakten ze samen een eerste versie van het platform, klaar om live te gaan. En zowel op persoonlijk als op technisch vlak is de ontwikkeling vlot verlopen.

Ondersteuning en inspiratie

Met deze realisatie is de UGent er alvast in geslaagd om tegemoet te komen aan de vraag van studenten en medewerkers om tweedehands materiaal vlotter intern uit te wisselen. “Dankzij het deelplatform krijgen afgedankte spullen weer een waarde. Wanneer je er vervolgens voor zorgt dat het platform toegankelijk en gebruiksvriendelijk is, is het makkelijk om mensen te overtuigen om mee in dit circulair verhaal te stappen”, aldus nog David. Zo wil de UGent ook andere instanties warm maken voor deze manier van denken: in het delen van materiaal schuilt immers nog heel wat potentieel. Daarbij is het niet nodig om het warm water opnieuw uit te vinden, maar kan elke organisatie vertrekken vanuit de bestaande software om een platform op maat te ontwikkelen. Cronos Public Services heeft alvast alle diensten in huis om je hier optimaal bij te ondersteunen.

“Dankzij het deelplatform krijgen afgedankte materialen weer een waarde. Wanneer je er vervolgens voor zorgt dat het platform voor iedereen toegankelijk en gebruiksvriendelijk is, is het makkelijk om mensen te overtuigen om mee in dit circulair verhaal te stappen.”

– David van der Ha, duurzaamheidscoördinator UGent