Binnen het hoger onderwijs worden de technologische grenzen voortdurend opgezocht. Howest speelt hierin een pioniersrol, met een sterke focus op praktijkgericht onderzoek, innovatie en samenwerking met het werkveld. Om deze rol nog beter te vervullen, kocht de onderwijsinstelling begin dit jaar een krachtige AI-server aan voor het AI Lab. Cronos Public Services, VLAIO en Interreg droegen hun steentje bij om dit waar te maken.
Howest, de Hogeschool West-Vlaanderen, werkt nauw samen met lokale en internationale partners en biedt onderwijs, onderzoek en dienstverlening aan op maat van de hedendaagse maatschappij. Het AI Lab helpt daarbij door de brug te slaan tussen academische innovatie en de praktijk van het bedrijfsleven.
Om het volledige potentieel van het AI Lab te benutten, is krachtige rekeninfrastructuur onmisbaar. GPU’s (Graphics Processing Units) bieden hier een efficiënte oplossing, doordat ze in staat zijn om grote aantallen berekeningen parallel uit te voeren. Hierdoor kunnen taken die anders dagen zouden duren op een gewone processor (CPU), teruggebracht worden tot slechts enkele uren of zelfs minuten. Daarom ging het AI Lab op zoek naar een nieuwe server die over voldoende GPU’s beschikt.
Begin dit jaar kon zo’n krachtige server worden aangekocht, dankzij de steun van VLAIO en Interreg. Die steun was noodzakelijk, want dergelijke servers zijn niet alleen bijzonder duur, maar ook moeilijk te verkrijgen. De server is in de eerste plaats bedoeld voor onderzoek, maar wordt ook opengesteld voor bedrijven die willen testen, voor collega’s binnen Howest en – minstens even belangrijk – voor studenten. Als studenten willen experimenteren botsen ze vaak op technische beperkingen, dus het is essentieel dat ook zij toegang hebben tot deze gedeelde infrastructuur. Met deze server kunnen AI-modellen lokaal getest, getraind en geoptimaliseerd worden, op elk moment en zonder afhankelijkheid van externe providers.
Concreet lopen er bij het AI Lab verschillende projecten die gebruik zullen maken van de nieuwe server. Zo is er de immersive room op de campus: een grote ruimte waarin projecties plaatsvinden, vaak op basis van gegenereerde beelden. Denk bijvoorbeeld aan een interactieve wereldkaart waarop je kunt inzoomen en onmiddellijk visueel resultaat krijgt – iets wat veel rekenkracht vereist en dus perfect aansluit bij de mogelijkheden van de nieuwe server.
Een van die projecten is een intelligent platform waarop gebruikers zowel openbare als eigen kennisbronnen kunnen doorzoeken en raadplegen met hulp van AI. Denk aan pdf-versies van boeken, onderzoeksartikelen en andere documenten die automatisch worden ontsloten. Naast een gewone chatfunctie biedt het platform ook samenwerkingsmogelijkheden voor het schrijven en redigeren van teksten en stapsgewijze begeleiding bij vragen, zodat antwoorden gerichter en vollediger worden. Het project werd opgezet door Lingua Franca in samenwerking met HOWEST en Avans. Het combineert meerdere technieken: het taalmodel leert grotendeels autonoom (zoals gebruikelijk bij grote AI-modellen), maar krijgt ook een krachtige zoekfunctie en extra expertise via het labelen van kernbegrippen en technische termen. Hierdoor wordt het systeem nauwkeuriger en beter inzetbaar in professionele contexten. Dankzij de nieuwe serverinfrastructuur van het AI Lab kan het systeem niet alleen binnen de geplande tijd worden ontwikkeld, maar ook uitgebreid worden getest.
Een ander project is de AI Assistant. Steeds vaker maken studenten gebruik van AI-tools om te studeren, met het risico dat de verstrekte informatie niet volledig correct is of niet aansluit bij de geziene leerstof. Om dit te verhelpen, ontwikkelde het AI Lab een Assistant die specifiek is afgestemd op de leeromgeving van Howest. Studenten kunnen er niet alleen vragen aan stellen, maar ook onmiddellijk controleren of beweringen juist zijn, en krijgen bovendien voorbeeldexamenvragen om zich gerichter voor te bereiden. Het systeem bouwt intussen aan één centrale database van cursusdocumenten die gebruikers samen kunnen aanvullen en verbeteren. Voor docenten biedt de Assistant hulp bij het opstellen van examenvragen die nauw aansluiten bij de leerstof, terwijl zij anoniem studentenvragen kunnen loggen om patronen en knelpunten te detecteren. Alle data blijft strikt binnen Howest. Zo kunnen docenten proactief het lesmateriaal verfijnen zonder concessies te doen aan privacy of eigenaarschap van de data.
Als overheidsinstelling kan Howest niet zomaar met eender welke leverancier in zee gaan. Daarom werd de procedure opgestart via het VITO- raamcontract waarbij drie mogelijke leveranciers zijn opgenomen. Binnen deze mini-competitie kwam Cronos Public Services als beste naar voren, op basis van prijs, technische kennis en kwaliteit.
De nieuwe server is inmiddels volledig operationeel. Na een installatie- en testfase, waarin alle benodigde software werd uitgerold, staat de infrastructuur klaar voor intensief gebruik. Studenten, onderzoekers en bedrijfspartners kunnen er voortaan hun AI-modellen trainen, experimenten uitvoeren en toepassingen valideren.
